درآمدزا ترین بخش صنعت گردشگری جهان/ آغاز یک راه طولانی

بزرگنمایی تصویر

باران شمال: اخیرا توکلی سرپرست معاونت عمرانی استانداری مازندران، شکوفا کردن اقتصاد دریامحور در مازندران را یکی از برنامه های اساسی دولت برشمرد و افزود: با توجه به دستور استاندار در رابطه با تقویت اقتصاد دریاپایه و استفاده مطلوب از مجموعه ساحل و دریا، جلسات مستمری را در این زمینه برگزار می‌کنیم و محصول این جلسات هم منجر به تدوین شیوه‌نامه صدور مجوز در دریا برای مجموعه اسکله‌ها و سکوهای گردشگری خواهد شد. تلاش و هدف ما بر این است که با پرداختن به جزئیات و بررسی همه راهکارها بتوانیم تا سال ۱۴۱۰ شرایطی را که در ساحل و دریا وجود دارد و تا کنون نتوانستیم استفاده مطلوبی از آن داشته باشیم را به سمت بهره‌وری سوق دهیم تا شهروندان شهرهای ساحلی برای درآمدزایی از این ظرفیت بیشتر بهره‌مند شوند.

وی این اظهارات را در جلسه بررسی ساماندهی طرح‌های تفرجگاه ساحلی و اسکله‌های مازندران، در شهرداری هچیرود بیان کرد و ادامه داد: یکی از اهداف مهم و اساسی دولت برای شکوفا کردن اقتصاد، توسعه فعالیت های دریامحور در مازندران است و امیدواریم روزی را شاهد باشیم که دریای ما پر از کشتی‌های تجاری و تفریحی باشد و اقتصادی رقم بخورد که زندگی مردم سواحل را تحت تاثیر مثبت قرار دهد.

اعتراف نخست آنکه توسعه دریایی و اقتصاد دریا محور، تجربه جدیدی برای کشور ما محسوب می شود و نیاز است ابتدا فهم درستی از آن ایجاد گردد و شناخت خوبی نسبت به این مفهوم ایجاد کرد.

البته در سال های اخیر پس از منویات مقام معظم رهبری در حوزه اقتصاد دریامحور، شاهد توجه ویژه به این حوزه هستیم تا جایی که تلاش شده با همکاری مشترک دولت و مجلس شورای اسلامی، این مقوله در برنامه هفتم توسعه کشور از احکام مستقلی برای اجرا برخوردار شود.

استان های شمالی و جنوبی ایران که متصل به دریا هستند، بنادر متعددی دارند و از نظر فیزیکی نیز از شرایط خوبی برخوردارند اما آنگونه که باید از نقش تجاری آن‌ها، استفاده نشده است.

طبیعتا یکی از استان های مربوطه مازندران است که زیرساخت‌های بندری مناسبی در زمینه حمل و نقل دریای کالا دارد و می طلبد که از این ظرفیت‌ها به بهترین شکل برای توسعه صادرات کالا به کشورهای حاشیه دریای خزر به ویژه روسیه استفاده کرد.

این استان طبق رسمی با دارا بودن ۳۷۰ کیلومتر نوار ساحلی و ۳ بندر یکی از استان های با ظرفیت خاص و ویژه در حوزه گردشگری دریایی محسوب می شود، از اینرو در طول این سال ها تلاش های زیادی صورت گرفت تا در این زمینه موفق شود.

اما مشکلات عدیده در این حوزه مثل تصرفات مجاز و غیر مجاز صورت گرفته در نوار ساحلی، عدم دسترسی برخی نقاط به ساحل دریا، بلند مرتبه سازی در نوار ساحلی، کمبود نقاط ایمن در دریا و … موجب شد تا گردشگری دریایی همچنان در استان مغفول بماند.

متاسفانه در یکی دوسال اخیر، نشست هایی پیرامون رفع چالش ها و الزامات مربوط به حکمرانی استان در حوزه گردشگری و دریا برگزار شد و پیشنهادات و راهکارهای مدنظر مطرح گردید که با تغییر مدیریت دستگاه گردشگری استان، فعلا در هاله ای از ابهام قرار گرفته است.

تاسف ما از این جهت است که حکمرانی مطلوب در گردشگری، موضوعی بسیار حائز اهمیت است و در این دو سال دولت سیزدهم نیز می توانستیم با توجه بیشتر و با خرد جمعی، در دو حوزه سیاست گذاری و اجرا به توفیقات مهم تری دست یابیم.

از طرفی برای تحقق شعار حکمرانی مطلوب، نیازمند تغییر جهت از بالا به پایین هستیم و قطعا مشارکت شهروندان در پیشبرد امور بسیار ارزشمند و حائز اهمیت است. اگر موضوع محور و برنامه محور حرکت نکنیم در سیاست گذاری ها و اجرای طرح های مختلف، شکست خواهیم خورد.

طبق نظر کارشناسان، حکمروایی مطلوب، تغییر جهت از حکومت به سمت رابطه با شهروندان است و مفهومی که به تغییرات سیستم مدیریتی و سلسله مراتب حاکمیت اشاره دارد که در آن مرزهای بین سازمان ها و بخش عمومی و خصوصی در سایه دیگر محو می شوند.

تغییر جهت از حکومت به سمت حکمروایی به تغییر رابطه شهروندان با حاکمان ارتباط مستقیم دارد و با توجه به نقش موثر اقتصاد گردشگری در جامعه، حرکت به سوی شیوه های مطلوب مدیریتی، سیاستگذاری پایدارتر در حفاظت از جاذبه ها و منابع برای آینده این صنعت امری ضروری است.

حکمرانی مطلوب در گردشگری می تواند به عنوان یک ابزار و راهبرد مدیریتی در صنعت گردشگری مورد استفاده قرار گیرد، نیاز است با طراحی الگوی حکمرانی مطلوب گردشگری و شناسایی نقش و سهم هر یک از بازیگران دست‌اندرکار در عرصه تدوین سیاست گذاری و حاکمیتی، سهم و جایگاه هر بخش مشخص شود.

شاخص های حکمرانی مطلوب در شهرهای گردشگری استان مازندران مواردی چون مشارکت شهروندان، حاکمیت قانون، امنیت، بینش راهبردی، اثربخشی و کارایی، اجماع سازی، تمرکززدایی و شفافیت است و در ادامه به برنامه های اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری در رابطه با هر یک از شاخص های حکمرانی مطلوب در گردشگری پرداخت.

از جمله مهم ترین پیامدهای اجرایی الگو حکمرانی مطلوب در گردشگری را می توان پویایی اقتصاد گردشگری کشور، توسعه پایدار صنعت گردشگری، اشتغال آفرینی و بهبود فضای کسب و کار، افزایش سرمایه گذاری بین المللی در صنعت گردشگری و توسعه ساختارهای مشارکتی و… نام برد.

به هر حال، چه خوشمان بیاید چه نیاید، دریا ظرفیتی عظیم برای توسعه گردشگری استان و کشور است و توسعه گردشگری دریایی و ساحلی مازندران امری ضروری و مهم محسوب می شود. این امر با ایجاد اسکله های تفریحی دریایی و ساماندهی فعالیت های تفریحی در سواحل استان، تا حدود زیادی محقق خواهد شد.

اقدام مهمی که با روی کار آمدن دولت سیزدهم و پس از آزاد سازی سواحل مازندران، مورد پیگیری جدی قرار گرفت و در نهایت در حال به بار نشستن است.

یکی از مهم ترین پروژه هایی که در راستای دیپلماسی گردشگری صورت پذیرفت، ساخت بزرگترین مارینای کشور در سواحل نوشهر توسط سرمایه‌گذار بخش خصوصی است.

خوشبختانه استان مازندران با مدیریت حسینی پور در حال استفاده مناسب از برنامه ها و حمایت های دولت در حوزه دریا و اقتصاد دریایی است و این مهم مورد پیگیری جدی استاندار دولت سیزدهم در مازندران قرار دارد.

استاندار مازندران بارها و بارها به بهره گیری جدی از ظرفیت های دریایی مازندران تاکید کرد و گفت: اگر بنادر و تجارت ما فعال است بر اساس ریل گذاری سنتی قدیم است و در شرایط فعلی نتوانستیم کاری جدیدی را در این بخش تعریف کنیم و باید علت عقب ماندگی مازندران در مقایسه با دیگر استان ها باید بررسی شود.

حسینی پور افزود: طبق آمارهای رسمی، امروزه بیش از ۹۰ درصد کالاهای دنیا از طریق حمل و نقل دریایی جا به جا می شود و این مدل حمل و نقل به عنوان حمل و نقلی ارزان برای انتقال کالاهای حجیم، مورد استقبال صاحبان کالا قرار دارد.

وی تصریح کرد: گردشگری دریایی یکی از درآمدزا ترین بخش های صنعت گردشگری در جهان امروز محسوب می شود و معمولا در تمامی کشورهای دنیا، شهرهای بزرگ با گردشگری بالا و اقتصاد قوی در کنار نوار ساحلی قرار دارند و حتی همسایگان ما در شمال و جنوب و کشورهایی مثل ترکیه از این راه بهره های فراوانی برده اند.

حرف آخر اینکه، اکنون فرصتی ایده آل پیش روی مازندران است تا در راستای برنامه هفتم توسعه و استفاده بهینه از ظرفیت های استان، گوی سبقت اقتصادی را از دیگر استان ها و کشورها برباید. چرا که توسعه گردشگری به ویژه در حوزه دریا می تواند این استان را به یکی از مکان های دائمی و تردد و توریستی منطقه تبدیل کند. به امید آن روز.