مرگ کارگران اتفاقی نیست! / آن همه آموزش و ایمنی چه شد؟

بزرگنمایی تصویر

باران شمال – مجید ساجدی فر: افزایش ۵ درصدی حوادث کار در مازندران در نیمه نخست امسال، تلخ و دلسرد کننده است.

چرا که از یک طرف، در دو سه سال اخیر آموزش و ایمنی کارگران نسبت به سال های گذشته مورد توجه بیشتری قرار داشت و از طرفی دیگر به دلیل رکود بازار مسکن، شدت ساخت و ساز کاهش یافته بود.

این موضوع نشان می دهد که به آموزش کارگران و مقوله ایمنی آن ها چندان جدی پرداخته نشده و بیشتر جنبه فرمالیته و آماری داشته است.

براساس گزارش پزشکی قانونی مازندران طی ۶ ماهه امسال در استان  ۶۹ نفر براثر حوادث کار جان خود را از دست دادند که همگی مرد بودند و این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵ درصد افزایش داشته است.

یکی از آخرین این حوادث، سقوط یک کارگر به داخل یکی از دستگاه‌های خط تولید پارس نئوپان در نشتارود تنکابن بود که این بنده خدا به طرز دردناکی فوت کرد!

در حالی که در سال های اخیر به موارد مهمی چون داشتن برنامه ایمنی در کار، رعایت استانداردها و قوانین مربوطه، آموزش و ایجاد نظام اطلاع رسانی، ارزش نهادن به جان انسانها، و عبرت از حوادثی که اتفاق افتاده، تاکید و از سوی کارشناسان به عنوان مهمترین راهکارهای کاهش حوادث ناشی از کار ذکر شده است.

در دهه های اخیر، ایران همواره یکی از کشورهای با حوادث کار فراوان بوده و دلیل اصلی بروز چنین معضلی، آموزش ندیدن کارگران و نبود امکانات ایمنی در بیشتر کارگاه‌ها است.

طبق آمارها در سراسر جهان، تقریبا ۲میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در حوادث ناشی از کار فوت می کنند که این رقم در ایران، سالانه حدود ۸۰۰ مورد از ۱۰ هزار مورد حوادث ناشی از کار است.

کارشناسان معتقدند که حوادث در حوزه ساختمان بیشترین آمار از تلفات نیروی کار را به خود اختصاص می دهد و براساس آمارها بیش از ۵۰ درصد حوادث ناشی از کار در کارگاه‌های ساختمانی اتفاق می‌ افتد که متاسفانه در وقوع بیش از ۸۰ درصد آن «عامل انسانی» نقش موثری دارد.

گزارش ها و اظهارات رسمی در کشور نیز نشان می دهد حوادث ناشی از کار رتبه سوم مرگ و میر را در کشور دارد و در میان حوادث کار بخش ساختمان بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است.

طبق آمار تنها در سال گذشته ۲۰ هزار حادثه ناشی از کار رخ داده است که ۱۵ هزار مورد مربوط به کارگاه های ساختمانی بوده است!

در کشور ما وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان مجری قانون کار، مجری قانون کار در کشور است و حفظ سلامت و صیانت از منابع انسانی را برعهده دارد که در ماده ۸۵ قانون کار بر آن تاکید گردید.

همچنین در فصل  ۴ قانون کار در ۲۲ ماده‌ حقوق مختلف صیانت از نیروی کار، از تشکیل شورای حفاظت فنی تا تدوین آیین‌نامه ها و دستورالعمل ها تا تشکیل کمیته های حفاظتی فنی ذکر شده و طبق همین قانون رعایت نکات ایمنی قانون کار لازم‌‌‌الاجراست.

از طرفی اگر بخواهیم علاوه بر قانون کار از جنبه‌ دینی و اسلامی به این موضوع نگاه کنیم، تاکیدات ویژه‌ای در کتاب مسلمانان در خصوص حفظ جان یک انسان شده و در ابعاد بین‌المللی هم به این موضوع تاکید گردید.

طی سال گذشته، ایران به ۲مقاوله نامه بین‌المللی پیوست که آن دو، مقاوله نامه ۸۱ بازرسی کار سازمان جهانی و مقاوله نامه ۱۵۵ایمنی و بهداشت محیط کار هستند که با عملیاتی و اجرایی شدن دقیق آن می توان خسارت ناشی از حوادث شغلی و بیماری شغلی جامعه کارگری و کارفرمایی را به حداقل رساند.

در سال های گذشته نیز عمدتا امارهای مربوطه روند صعودی داشت. به عنوان مثال در ۲۷ دی ماه سال ۱۴۰۱ مدیرکل پزشکی قانونی مازندران تعداد مرگ و میر ناشی از حوادث کار در۹ماهه سال گذشته در استان را ۹۲ نفر اعلام کرده بود و گفت: این تعداد نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۱ درصد افزایش یافت و درصد مصدومین حادثه کار نیز با افزایش ۱۴ درصدی همراه بود.

کارشناسان و صاحبنظران، معمولا عمده حوادث ناشی از کار در سطح مازندران را ناشی از بی احتیاطی و رعایت نکردن آیین نامه‌ها می دانند. در همین راستا اداره کار و تعاون استان، تعداد بازدیدها از کارگاه‌های پرخطر را توسط بازرسان کار تشدید شده است و اعتقاد دارد موازین ایمنی باید به درستی در این کارگاه‌ها رعایت شود.

باقری مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی مازندران در گفت وگویی اظهار کرد: برگزاری کارگاه‌های آموزش مستمر ایمنی در اجرای آئین نامه آموزش ایمنی کارگران، کارفرمایان و کارآموزان، بکارگیری مسئول ایمنی و انعقاد قرارداد با پیمانکاران دارای صلاحیت در حوزه معدن از ضرورت‌هایی است که باید مورد توجه بیش از پیش قرار بگیرد. بدون تردید نقش آموزش و اطلاع رسانی در پیشگیری از وقوع سوانح و حوادث کار موثر و غیر قابل انکار است و آموزش مستمر و توجه به نکات ایمنی، تامین تجهیزات حفاظتی و امنیتی در محیط کار، افزایش بازرسی‌ها و نظارت مستمر، رعایت قوانین و مقررات کاربردی از عوامل پیشگیری از حوادث ناشی از کار است که در کنار ایفای نقش ادارات بازرسی کار، شهرداری‌ها، سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان و وزارت راه باید به آن ها توجه شود.

متاسفانه مازندران نیز یکی از استان های پر ترافیک در بخش ساختمان سازی و مسکن است و سالانه ۱۰ درصد ساخت واحدهای مسکونی کشور را به خود اختصاص می دهد.

از طرفی شواهد حاکی از آن است که بسیاری از کارگران در صف برخورداری از مزایای بیمه تامین اجتماعی هستند و متاسفانه برخی از صنوف و مشاغل دیگر به دلیل ارتباطاتی که دارند، از این امتیاز استفاده می کنند.

به هر حال، حوادث ناشی از کار به خصوص در بخش ساختمانی یکی از دغدغه ها و نگرانی های جامعه امرزو ماست و نیاز است بر مواردی چون لزوم نظارت بر ایمنی کارگاه های ساختمان سازی و ورود تخصصی به حوزه ساخت و ساز تاکید گردد.

همچنین ضرورت دارد نسبت به امنیت کارگران نزد پیمانکاران و سازندگان فرهنگ‌ سازی شود تا جایی که سازندگان، جان و امنیت کارگران را جان و امنیت خود و عزیزانشان تلقی کنند. به امید آن روز.