اژدهای هفت سر؛ نیروگاه طلسم شده؟/ زباله سوز با فناوری منسوخ!

بزرگنمایی تصویر

باران شمال: بازدید اخیر نوری استاندار جدید مازندران از نیروگاه زباله سوز ساری بهانه ای شد تا بار دیگر به این کهن پروژه مرکز استان بپردازیم.

نوری در این بازدید که با تعداد بسیاری از مسئولان و کارکنان استانداری و شهرداری انجام شد از رفع مشکلات نیروگاه زباله سوز ساری خبر داد و گفت: «روند تکمیل این نیروگاه شتاب می گیرد. وی همچنین به بازدید وزیر کشور از نیروگاه زباله سوز ساری در شهریورماه پارسال اشاره کرد و اظهار داشت: وزیر کشور در این بازدید، اعتباراتی را به منظور تسریع در روند تکمیل این طرح مهم زیست محیطی در نظر گرفت که به طور حتم در شتاب بخشی به این طرح بسیار موثر و کارگشا خواهد بود. امیدواریم که با ثبت سفارش تجهیزات مورد نیاز این نیروگاه توسط پیمانکار طرح و ورود آن به داخل کشور و از جمله این استان، شاهد شتاب بخشیدن به این طرح مهم و حیاتی در آینده نزدیک باشیم.

نوری تصریح کرد: عملیات عمرانی محوطه و راه دسترسی به نیروگاه زباله سوز ساری نیز توسط قرارگاه کربلا در حال انجام است تا این طرح در کمترین زمان ممکن تکمیل و به بهره‌برداری برسد».

به گزارش کرانه، در اینکه زباله همواره یک مساله و حتی یک معضل جدی در مازندران به ویژه مرکز آن بوده ، تردیدی نیست و کسی نمی تواند منکر آن شود.

زباله سوز ساری قدمتی دو دهه ای دارد و فقط ۱۳ سال از قرارداد رسمی آن که در نیمه فروردین ۹۱ بسته شد، می گذرد. از اینرو ده ها استاندار و فرماندار و مدیران استانی و کشوری به خود دیده است.

نیروگاهی که بزرگترین پروژه حوزه مدیریت پسماند در استان است و بارها قرار بود با استفاده از تمامی ظرفیت‌های موجود، در کمترین زمان ممکن آماده بهره‌برداری شود، اما هربار به دلایلی به تاخیر می افتد و کسی نمی داند عمر ساخت آن چند سال و چند دهه طول خواهد کشید.

این پروژه که در دولت های احمدی نژاد و روحانی، در حد شعار و وعده و وعید باقی مانده بود، با روی کار آمدن دولت سیزدهم در آبان ۱۴۰۰ با توجه به طولانی شدن روند کار ساخت و حواشی پیش آمده که در پایان این گزارش از زبان مدیرکل وقت دیوان محاسبات مازندران نقل خواهیم کرد، پیمانکار ابنیه کارخانه زباله‌سوز ساری برکنار شد و بسیج سازندگی به‌عنوان پیمانکار انتخاب شد.

مسئول بسیج سازندگی هم در آن زمان اعلام کرده بود؛ اگر منابع مالی برسد بسیج سازندگی می‌تواند حدود دو یا سه ماه این طرح را تعیین تکلیف کند!

حتی بازدید رئیس دولت سیزدهم هم نتوانست گره از کار زباله سوز ساری باز نماید.

ضرب العجل ۶ ماهه رئیس جمهور که ۳ ساله شد!

بیستم اسفند ۱۴۰۰ آیت الله رئیسی در حاشیه بازدید از زباله سوز ساری گفت: «پسماند از مشکلات استان‌های مختلف به ویژه استان مازندران است و راه‌اندازی و تکمیل طرح‌ها و پروژه‌های مربوط به پسماند که با زندگی روزمره مردم ارتباط دارد نباید دچار تأخیر شود چرا که موجب مشقت و اذیت مردم می‌شود.

وی با ابراز تأسف از تأخیر چندین ساله در تکمیل و راه‌اندازی این مجموعه نیروگاهی مهم که از ظرفیت تولید سالانه ۳۰ هزار مگاوات برق برخوردار است، افزود: مردم نباید گرفتار و معطل طرح‌ها و پروژه‌هایی باشند که اعتبار و راهکار تکمیل آنها وجود دارد و لازم است با همت و اراده مضاعف نسبت به تکمیل اینگونه طرح‌ها اقدام شود.

رئیس جمهور همچنین معاون اول را مامور کرد قبل از پایان سال موضوعات مربوط به زباله‌سوزها را سروسامان دهد».

با این حال این پروژه هنوز به بهره برداری نرسیده و بسیج سازندگی جهت نهایی کردن کار منتظر دریافت مطالبات خود از دولت است.

بخش پایانی این گزارش را جهت اطلاع مخاطبان از روند قرارداد و احداث این پروژه به توضیحات مبسوط مدیرکل وقت دیوان محاسبات استان اختصاص می دهیم  که خود گواه همه چیز است و اینکه این همه اعتبار و زمان، پروژه شده است که مثل زباله سوز نوشهر، اثربخشی و کارایی چندانی نخواهد داشت و حتی ممکن است به افتتاح نرسد!

انحرافات و تخلفات پروژه زباله سوز ساری

احمد ده محسنی مدیرکل وقت دیوان محاسبات مازندران در نشست خبری خود در سی ام دی ماه ۱۴۰۰ درباره انحرافات پروژه زباله سوز ساری اظهار کرد: بر اساس قرارداد طرفین، زمین زباله سوز را شهرداری در اختیار پیمانکار قرار داد که پروژه را با اعتباری معلوم که مورد توافق دو طرف بود آغاز و به اتمام برساند. لابد می دانید بخشی از سازه زباله سوز  بتنی و اسکلتی است و بخشی هم تجهیزات و تاسیسات که آن ها هم بسیار سنگین اند. پیمانکار همین مساله را بهانه قرار داد که زمین انتخاب شده، سست است و نمی شود این همه تجهیزات را در آن بنا کرد. بنابراین پیمانکار آمد از همین سست بودن استفاده کرد و خواست که متناسب با سستی زمین، شمع کوبی شود که کاری بسیار هزینه بر است. مثلا گاهی نیاز است شما ۴ گوشه زمین شمع بزنید و گاهی نیاز است کل زمین را. یعنی آمدند گفتند علاوه بر زمین، هزینه استحکام زمین (ایجاد حفره و تزریق سازه های فولادی و بتنی) را نیز شما باید پرداخت کنید.

وی افزود: بخش قابل توجهی از اعتبارات پروژه با این کار (شمع کوبی) بلعیده شد یعنی زمانی که پیمانکار صورت وضعیت اولش را ارائه داد تقریبا همه آن را به حساب شمع کوبی گذاشت! بعد از این ماجرا، شهرداری با پیمانکار دچار اختلافات جدی شد. پیمانکار مدعی شد که کار مضاعف انجام داده چرا که منظورش از زمین، زمین مستحکم بوده نه زمین سست! پس هزینه هایش با شهرداری است. بکارگیری وکلای قدرتمند و سست و ضعیف بودن قرارداد از لحاظ حقوقی دو عاملی بود که پیمانکار می خواست از هر قسمت قرارداد، سوراخ و روزنه ای پیدا کند تا هم به تعهداتش عمل نکند و هم از پروژه ای که خود عامل تاخیر در اجرا بوده بتواند جریمه تاخیر دریافت کند!

ایجاد زباله سوز با فناوری منسوخ شده

مدیرکل وقت دیوان محاسبات مازندران تصریح کرد: تاخیر در اجرای پروژه کاری است که ظرف ۱۰ سال از سوی پیمانکار انجام شده و پروژه ای را که با A ریال به بهره برداری می رسید به A به اضافه ی…  به اضافه ی … به اضافه ی فلان رسانده که متاسفانه هنوزم بهره برداری نشده است. یکسری بحث های تخصصی هست از جمله اینکه تاسیسات مربوطه، دست دوم خریداری شده و اساسا این فناوری آورده شده توسط پیمانکار، منسوخ کشورهای دیگر بوده امروزه فناوری های بسیار جدیدتر و کارآمدتر هست چرا این مدل؟ ضمن اینکه پیمانکار در قبال این تاخیرات، بخشی از کار خود را به پیمانکار دست دوم سپرده یعنی شهرداری عملا به جای اینکه با یک پیمانکار طرف باشد با دو پیمانکار مواجه بوده!

ده محسنی ادامه داد: تاخیرات حاصل شده، صد درصد ریشه در اختلافات بین پیمانکار و شهرداری داشته و صد در صد ریشه اختلافات هم مربوط به تاویل و تفسیر از بند بند و جز جزء قراردادی بود که می بایست خیلی حقوقی و محکم بسته می شد و نشده بود. پیمانکار هم بسیار آدم بانفوذی بود و برای مطالبات خودش که بخش عمده اش ناشی از تاخیرات بود برای کاری که انجام نشد خواستار ارقام میلیاردی شد! حتی رفته بود در مرکز لابی کرده بود و حدود ۵۰ میلیارد اعتبار برای پروژه مربوطه در نظر گرفته شد بعد آمد پیش من گفت که ما اعتبار آوردیم شما دستور بدهید به ما پرداخت کنند. قاطعانه گفتم “اجازه نمی دهم یک ریال از این اعتبار را به شما پرداخت کنند. حتی یک ریال را. چرا که من در اینکه قرارداد، قرارداد سستی بوده، تردید ندارم ولی شما هم نهایت ناجوانمردانگی را هم در حق مردم ساری کردید».